Cỏ mần trầu là cỏ gì?
Cỏ mần trầu là một loại cỏ quen thuộc đối với mỗi người dân Việt Nam chúng ta. Cỏ mần trầu từ lâu được sử dụng như một vị thuốc trong dân gian để điều trị một số bệnh như cao huyết áp, trĩ. Ngoài ra người dân thường nấu nước để uống hằng ngày giúp thanh nhiệt.
- Tên khoa học: Eleusine indica (L.) Gaertn.
- Tên gọi khác: Cỏ vườn trầu, Màng trầu, Thanh tâm thảo, Cỏ chỉ tía, Ngưu cân thảo, Hang ma (Tày), Co nhả hút (Thái), Hìa xú xan (Dao), Cao day (Ba Na), Hất t’rớ lạy (K’Ho), R’day (H’Dong)
Đặc điểm hình thái của cây cỏ mần trầu
Đây là một loại cỏ dài, khi trưởng thành có thể dài đến 90 cm, chúng có phần thân bò dài ở gốc. Khi phát triển, cỏ thường mọc thành những bụi, mỗi bụi thường có một gốc, trong mỗi gốc lại có nhiều nhánh cây khác nhau.
Phần lá của cỏ có hình dài, khoảng 10-15 cm, ngọn lá mỏng và dẹp. Mặt dưới của lá trơn nhẵn có màu xanh sậm, còn mặt trên có một lớp lông nhỏ khá cứng.
Cây mần trầu có hoa được mọc thành các cụm, phần dưới là một cán, phần trên xẻ thành nhiều bông tỏa tròn như chong chóng. Sau một thời gian sẽ hình thành quả với đặc điểm thuôn dài. Quả khá nhỏ có kích thước khoảng 1.5 mm và khá mềm.
Hình ảnh cỏ mần trầu so sánh với cỏ chân vịt
Cỏ mần trầu và cỏ chân vịt có hình dáng tương tự nhau, nếu không rành về nó, chúng ta sẽ rất khó phân biệt. Cỏ mần trầu có thân cây và hoa dài hơn cỏ chân vịt. Các bạn cùng xem hình ảnh cỏ mần trầu và cỏ chân vịt để phân biệt được nhé!
Cỏ mần trầu phân bố ở đâu?
Cỏ mần trầu phân bố ở nhiều nước thuộc vùng nhiệt đới châu Á, châu Mỹ và Australia. Là loài cây ưa ẩm, ưa sáng và có thể chịu bóng. Ở Việt Nam, cỏ mần trầu có ở khắp nơi, thường mọc thành đám trong các bãi đất, ở vùng đồng bằng, trung du đến vùng núi cao. Cây con mọc từ hạt xuất hiện vào cuối mùa xuân. Sau mùa hoa quả, cây bị tàn lụi trong ngay trong mùa hè. Ở những vùng núi cao với điều kiện mưa ẩm khác nhau, có thể thấy cây mọc từ hạt gần như quanh năm.
Thành phần hóa học có trong cỏ mần trầu
- Beta – sitosterol có tác dụng làm giảm hàm lượng DHT trong cơ thể – đây là nguyên nhân làm nang tóc teo khiến tóc khó phát triển và dễ gãy rụng. Khi nguyên nhân gây rụng tóc được hạn chế, mái tóc của bạn sẽ chắc khỏe hơn rất nhiều.
- Flavonoid có trong cỏ mần trầu ngăn chặn lão hóa, giúp cơ thể hoạt động ổn định từ đó bổ sung đủ dưỡng chất nuôi dưỡng tóc giúp tóc suôn mượt. Ngoài ra, Flavonoid còn giúp điều hòa thần kinh, đầu óc minh mẫn và sảng khoái hơn nên tóc chắc khỏe hơn.
- Hoạt chất palmytoil cũng có trong cỏ mần trầu giúp khử các gốc tự do và các tác nhân gây hại cho mái tóc, làm tóc giảm đàn hồi và dễ gãy rụng.
Cỏ mần trầu có tác dụng gì
Theo y học cổ truyền, cỏ mần trầu có vị ngọt, tính bình. Trong dân gian cỏ mần trầu đươc sử dụng để chữa cảm nắng, sốt nóng, máu xông lên đầu, nổi mẩn đỏ, đái són, đái đỏ. Bài thuốc “toa căn bản” có tác dụng nhuận tràng, lợi tiểu, nhuận gan, giải độc, kích thích tiêu hóa. Chữa cao huyết áp. Ở Malaysia, nước ép cỏ mần trầu dùng cho phụ nữ sau khi sinh mau hết sản dịch. Ở Philippin, dùng làm thuốc lợi tiểu, chữa kiết lỵ, nước sắc với “gogo” (Entada phaseoloides) gội đầu sạch gàu, chống rụng tóc.
Nghiên cứu trên nhóm chuột được gây béo phì, nhóm điều trị với cao chiết cỏ mần trầu với dung môi Hexane có tác dụng làm giảm cholesterol toàn phần, LDL và tăng HDL so với nhóm đối chứng. Các chỉ số AST, ALT cũng được cải thiện. Qua đó cho thấy hiệu quả của Cỏ mần trầu trong việc hỗ trợ điều trị rối loạn lipid máu, cải thiện và hỗ trợ chức năng ga
Trong nghiên cứu trên chuột được tiêm L – NAME, nhóm được điều trị với dịch chiết cỏ mần trầu ( 200mg/kg) cho thấy hiệu quả tương đương trong việc kiểm soát các chỉ số Createnine, Urea, ion Na+ và K+ so với nhóm điều trị bằng Lorsatan (12.5mg/kg). Qua đó cho thấy tác dụng cao của dịch chiết cỏ mần trầu trong việc bảo vệ chức năng thận.
Cỏ mần trầu trị bệnh gì
Cỏ mần trầu trị cao huyết áp
Trích sách Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam – GS Đỗ Tất Lợi
Cỏ mần trầu nhổ toàn cây, bao gồm cả rễ. Rửa sạch, thái hay băm nhỏ. Cân chừng 500gr, giã nát. Thêm chừng 1 bát nước đun xôi để nguội. Vắt lấy nước cốt, lọc qua vải, thêm ít đường cho ngọt mà uống. Ngày có thể uống 2 lần, vào sáng và chiều (theo kinh nghiệm nhân dân miền nam)
Chữa lao phổi bằng cỏ mần trầu
Bệnh nhân lao phổi, ho khan, sốt âm ỉ về chiều, lao lực mệt nhọc, tiểu ít, nước tiểu vàng lấy cỏ mần trầu (40 g), sắc 200 ml uống một lần trong ngày.
Cỏ mần trầu trị táo bón
Phụ nữ có thai người nóng dẫn đến táo bón, buồn phiền, động thai, nhức đầu, nôn mửa, tức ngực. Ngày sắc 12 – 16 g cỏ mần trầu khô trong 300 ml nước uống 2 – 3 lần.
Trị mụn nhọt, sốt cao ở trẻ em
Trẻ con mụn nhọt, sốt cao, sốt xuất huyết, rôm sảy, ban đỏ, tưa lưỡi lấy cỏ mần trầu tươi (120g) rửa sạch, giã nát, vắt lấy nước uống. Cỏ khô 20 g sắc với 400 ml nước còn 100 ml chia uống hai lần.
Chữa sỏi tiết niệu
- Cỏ mần trầu 40 gram.
- Bông mã đề 20 gram
- Mộc thông, chi tử, cam thảo, cù mạch: mỗi vị thuốc 8 gram.
- Lá tre 20 lá
- Hương phụ chế 12 gram
- Sinh địa 16 gram.
Cách làm:
- Đem các nguyên liệu rửa cho thật sạch để loại bỏ hết bụi bẩn bên ngoài. Cho các nguyên liệu vào nồi cùng 1,5 lít nước.
- Tiến hành sắc cho đến khi sôi khoảng 15 phút thì tắt bếp.
- Sử dụng thuốc đã sắc làm 3 lần trong ngày. Uống liên tục 10 ngày, các triệu chứng của bệnh sỏi thận tiết niệu sẽ được cải thiện đáng kể.
Chữa viêm tinh hoàn
- Chuẩn bị: 60g cỏ mần trầu tươi và 10 cùi vải
- Dùng nguyên liệu sắc lên cho tinh chất tan ra trong nước rồi dùng để uống hàng ngày.
Chữa bạc tóc
- Chuẩn bị: 10g cỏ mần trầu, 15g ngũ gia bì, 15g đỗ trọng, 25g rễ khúc khắc, 5g cam thảo và 5g nhân trần
- Dùng tất cả nguyên liệu sắc uống trong 1 ngày, nhớ uống trước khi ăn tầm 15 phút.
Điều trị băng huyết
- Chuẩn bị nguyên liệu: mỗi thứ 1 nắm gồm: cỏ mần trầu, cam thảo nam, muồng trâu thái nhỏ, rau má, cỏ mực, cây ké, 10 lá ngải cứu, 10 lát sả, 10 lát gừng, 1 vỏ quýt
- Cho tất cả nguyên liệu vào trong ấm nước và sắc cho đến khi còn 2 chén nước.
- Chia ra dùng 2 lần trong ngày
Chữa vú sưng đau trong thời kì cho con bú
- Chuẩn bị nguyên liệu: 40g cỏ mần trầu, 20g thổ phục linh, 12g bồ công anh, 40g ngỗ đất, 20g lá ớt, 20g rau sam, 20g cỏ the, 40g măng sậy, 16g me đất, 20g măng tre già, 20g củ cỏ ống, 20g dây hoàng đằng, 16g chó đẻ răng cưa, 40g lá vông nem, 16g dây cườm thảo, 40g lá vông nem, 40g khổ qua, 40g cỏ mực và 40g rễ tranh.
- Cho tất cả nguyên liệu vào nồi nấu cho đến khi còn 2 bát thì tắt bếp.
- Chia ra uống trong 2 lần cho đến khi lành bệnh.
Tác dụng của cỏ mần trầu đối với da
Cỏ mần trầu là một loại thảo dược lành tính, không độc. Cỏ mần trầu thường dùng như một vị thuốc thanh can, thanh nhiệt, giải các độc tố cho gan. Theo YHCT, can nhiệt sẽ sinh phong, nghĩa là can nhiệt thì cơ thể rất dễ nổi các loại mụn nhọt đặc biệt là những vùng da nhạy cảm như mặt, lưng. Do vậy việc tác dụng của cỏ mần trầu đối với da rất tích cực.
Chính vì vậy sử dụng thường xuyên cỏ mần trầu sẽ giúp bạn có một làn da mịn màng, trắng sáng và đẩy lùi nguy cơ mắc bệnh mụn nhọt, ngứa ngáy. Bên cạnh đó, các mẹ cũng có thể tham khảo bài thuốc ngâm rửa, tắm cho trẻ từ nước lá mần trầu sẽ giúp loại bỏ rôm sảy và mề đay mẩn ngứa.
Cỏ mần trầu gội đầu trị rụng tóc
Nước cốt cỏ mần trầu tươi
Các bước chuẩn bị nấu nước cỏ mần trầu như sau:
- Cần chuẩn bị 200g cỏ mần trầu tươi hoặc 50r cỏ mần trầu khô
- Cắt bỏ phần rễ của cỏ mần trầu, rửa nhiều nước để loại sạch bụi bẩn, đất cát và các tạp chất, sau đó vớt ra để ráo.
- Cỏ mần trầu đã rửa sạch cho vào nồi đun cùng 500ml nước, đun cho tới khi các dưỡng chất có trong dược liệu tan hoàn toàn ra nước.
- Tắt bếp, vớt bỏ bã và đổ nước ra chậu để nguội bớt.
Gội đầu bằng nước cỏ mần trầu:
- Gội đầu sạch bằng dầu gội bạn đang sử dụng và để tóc khô tự nhiên.
- Dùng bông y tế chấm nước cốt mần trầu và châm lên toàn bộ chân tóc và da đầu.
- Lấy đầu ngón tay massage da đầu nhẹ nhàng để các dưỡng chất thấm sâu vào trong da đầu.
- Chân tóc khô bạn tiếp túc chấm thêm vài lần nước cốt cỏ mần trầu cho tới khi hết nước
Bạn hãy kiên trì áp dụng khoảng 2 – 3 lần/tuần để cải thiện tình trạng tóc gãy rụng nhiều. Chỉ trong khoảng 1 tháng sau khi áp dụng bạn sẽ thấy hiệu quả rõ rệt, tóc rụng ít, chắc khỏe và bóng mượt hơn nhiều.
Cỏ mần trầu, hương nhu và bồ kết
Bật mí cho bạn gái cách cải thiện rụng tóc, giúp tóc mọc nhanh, bạn có thể kết hợp cỏ mần trầu, bồ kết và hương nhu. Bộ ba nguyên liệu trên đều chứa những dưỡng chất cần thiết phục hồi nang tóc và các tế bào mầm tóc đang bị thương tổn. Tóc ngày càng chắc khỏe, mượt mà và giảm hiện tượng gãy rụng. Một số hoạt chất có trong các bồ kết – hương nhu – cỏ mần trầu còn giúp loại bỏ bụi bẩn, bã nhờn trên da đầu giúp da đầu luôn sạch sẽ. Hương thơm nhẹ nhàng từ dược liệu giúp bạn cảm thấy thoải mái suốt ngày dài.
Chuẩn bị như sau:
- Một nắm cỏ mần trầu
- Bồ kết 4 – 5 trái
- Một ít hương nhu
Các bước thực hiện:
- Rửa sạch cỏ mần trầu và hương nhu để loại bỏ đất cát, bụi bẩn, vi khuẩn và để ráo
- Bồ kết đem nướng thơm để các dưỡng chất tích tụ lại và dùng tay bẻ nhỏ.
- Cho toàn bộ nguyên liệu trên vào nồi nấu cùng 2 – 3 lít nước, đun nhỏ lửa khoảng 15 phút thì tắt bếp.
- Đổ nước ra chậu cho nguội bớt để gội đầu.
Cách sử dụng:
- Làm ướt tóc hoặc gội sạch bằng dầu gội thông thường, để tóc khô bớt.
- Gội lại đầu với nước cỏ mần, hương nhu và bồ kết (cần loại bỏ cặn bã, chỉ lấy nước gội đầu).
- Khi gội kết hợp massage da đầu nhẹ nhàng 10 phút.
- Để tóc khô tự nhiên hoặc bật quạt để tóc còn hơi ẩm và để khô tự nhiên.
Bạn nên thực hiện 2 – 3 lần/tuần, sau một thời gian bạn sẽ cảm nhận được mái tóc chắc khỏe, lượng tóc rụng giảm đi đáng kể.
Cỏ mần trầu và vỏ bưởi
Vỏ bưởi là nguyên liệu nấu nước gội đầu được nhiều người ưa chuộng. Trong vỏ bưởi có chứa nhiều tinh dầu có tác dụng kích thích các nang tóc phát triển, phục hồi các tế bào mầm tóc đang bị tổn thương. Ngoài ra, lượng vitamin A, C, myrcen, limonene, pectin… trong vỏ bưởi có công dụng diệt khuẩn, loại bỏ gàu và tế bào chết bám trên da đầu.
Sự kết hợp giữa vỏ bưởi và cỏ mần trầu tạo thành công thức hoàn hảo trị chứng rụng tóc, kích thích tóc mọc nhanh mà các bạn không nên bỏ qua.
Chuẩn bị như sau:
- 1 nắm cỏ mần trầu
- Vỏ bưởi 1 quả, chỉ lấy lớp vỏ xanh mỏng hoặc vỏ bưởi vàng, không lấy phần cùi trắng.
Cách thực hiện:
- Rửa sạch cỏ mần trầu và vỏ bưởi để loại bỏ bụi bẩn và tạp chất
- Vớt ra để ráo sau đó cắt thành từng đoạn nhỏ.
- Cho cỏ mần trầu vào nồi nấu cùng 1 – 2 lít nước lọc, đun trong khoảng 15 phút cho tới khi nước chuyển sang màu xanh.
- Tiếp tục cho vỏ bưởi vào đun thêm 10 phút thì tắt bếp (khi đun nên đậy kín nắp để tinh chất bưởi không bị bay hơi ra ngoài).
- Tắt bếp, đổ nước ra chậu cho nguội bớt, bã bỏ đi.
Cách dùng:
- Gội sạch đầu với dầu gội thông thường, lau tóc khô bớt.
- Chia nước cỏ mần trầu thành phần
- Làm ướt tóc và gội lại với hỗn hợp nước cỏ mần trầu và vỏ bưởi đầu tiên.
- Massage da đầu trong 10 phút và tiếp tục dùng phần nước còn lại thực hiện như trên
- Lau tóc và để tóc khô tự nhiên, bạn nên hạn chế sử dụng máy sấy tóc sẽ khiến tóc khô và hư tổn.
Thực hiện 3 lần/tuần đều đặn giúp cải thiện rụng tó, tóc con mọc nhiều hơn. Ngoài ra, bạn có thể kết hợp cỏ mần trầu, vỏ bưởi và bồ kết để gia tăng công dụng trị rụng tóc và kích thích mọc tóc mà còn giúp kháng khuẩn, trị gàu và loại bỏ tế bào chết giúp da đầu sạch sẽ.